Opracowana metoda nawiązuje do wcześniejszych prac dotyczących optymalizacji rozmieszczenia gruntów gospodarstw na terenie wsi [Stelmach 1975, Żebrowski i Hopfer 1979, Banat i inni 1982, Harasimowicz 1986, Cay i Iscan F. 2006, Harasimowicz i inni 2006, 2007, 2008] pod względem sposobu ujmowania położenia gruntów względem siedlisk. Nowym składnikiem omawianej metody jest próba uwzględnienia wielkości i kształtu działek oraz zakończenie procesu optymalizacji zautomatyzowanym sporządzeniem mapy nowego układu gruntowego. Przedstawiana metoda optymalizacji układu gruntowego bierze pod uwagę dwa podstawowe kierunki poprawy rozłogu działek i gospodarstw: przybliżenie gruntów do siedlisk oraz wielkość i kształt działek, przy czym zakres optymalizacji rozpatrywanych kierunków jest zróżnicowany. Uwzględniona została optymalizacja położenie gruntów w stosunku do siedlisk, która dotyczy minimalizacji odległości działek gruntowych od zabudowań gospodarczych. Położenie gruntów w stosunku do siedlisk określane jest przy pomocy niewielkich pasków elementarnych (o powierzchni kilku arów) wydzielanych w kompleksach projektowych zgodnie z kierunkiem projektowania działek. Efektem prowadzonej optymalizacji jest taki przydział pasków elementarnych do gospodarstw, który pozwala uzyskać najmniejszą przeciętną odległość do siedlisk. Poprawny rozłóg działek uzyskiwany jest w dwu etapach, z których pierwszy wiąże się z pracami przygotowawczymi, dotyczącymi opracowania ogólnego projektu scalenia gruntów, poprzedzającymi zastosowanie omawianej metody. Przy projektowaniu nowego układu drogowego i ustalaniu granic kompleksów projektowych brane są pod uwagę obszary działek, które będą wydzielane i możliwości ich właściwego ukształtowania. Dotyczy to zwłaszcza odległości między sąsiednimi drogami wyznaczającymi granice kompleksów projektowych, które należy dostosować do pożądanej długości działek. Tak zaprojektowana sieć drogowa stwarza możliwość uzyskania poprawnych długości działek, a właściwy ich kształt warunkowany jest głównie przez wydzielanie odpowiednio dużych działek, zgodnych z przyjętymi założeniami projektowymi. Drugi etap formowania rozłogów działek gruntowych wiąże się z zapewnieniem ich poprawnej powierzchni. Uzyskiwany w wyniku minimalizacji odległości gruntów od siedlisk przydział pasków elementarnych do gospodarstw może być rozmieszczony w wielu kompleksach projektowych w postaci niewielkich udziałów powierzchniowych. W opracowanym programie zamieszczono kilka korekt wydzielania udziałów gospodarstw w kompleksach projektowych, które sprawiają, że udziały te (jeżeli to jest możliwe) są większe od założonego obszaru. Procedury związane z optymalizacją układu gruntowego zostaną przedstawione na przykładzie wsi Filipowice położonej w pobliżu Krakowa na południowych stokach Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Wieś tę o powierzchni około tysiąca hektarów charakteryzuje znaczne rozdrobnienie gruntów. Występuje w niej przeszło 400 gospodarstw rolnych, do których należy ponad 9 tysięcy działek o średniej powierzchni 10 arów.